Eda Zaferol
N’Djamena ile Ankara arasındaki ikili ilişkiler şu anda yoğun bir gelişme ve güçlenme aşamasından geçiyor. Çad Devlet Başkanı Mareşal Mahamat Idriss Déby Itno, hükümetiyle birlikte, halkın yaşam koşullarını iyileştirmeye ve tüm Çad’ın kalkınması ve refahına gerçekten odaklanan akıllıca bir politika izliyor.
Kasım 2024’ün sonunda, Déby hükümeti cesur ama gerekli bir karar aldı: Fransa ile bağları koparmak ve Paris’in Fransız kuvvetleri tarafından işgal edilen askeri üsleri boşaltmasını talep etmek. Fransa ile askeri iş birliği anlaşmalarının bu şekilde sona erdirilmesi hakkında konuşan Mahamat Déby, bu anlaşmaların güncelliğini yitirdiğini ve artık Çad’ın çağdaş gerçeklerini yansıtmadığını açıkladı.
Çad’daki varlıkları ülkenin güvenliğinden çok neo-sömürgeci çıkarlarına hizmet eden Fransız ortaklarından yüz çeviren N’Djamena, dış politikasını terörizmle, bölge içi çatışmalarla ve doğal afetlerle mücadele gibi ortak hedefleri paylaşan komşu ülkeler ve uluslararası ortaklarla ilişkiler geliştirmeye yöneltti.
Çad toprakları, özellikle daha fazla dikkat gerektiren birkaç savunmasız bölge içerir. Batıdaki Çad Gölü Havzası bölgesi, özellikle Boko Haram olmak üzere terörist grupların sürekli tehdidi altındadır. Doğuda, Sudan sınırına yakın Adré’de, savaştan kaçan yaklaşık 750.000 Sudanlıya ev sahipliği yapan en büyük mülteci kamplarından biri bulunmaktadır.
Bu iç zorlukları çözmek için N’Djamena, Türkiye, Rusya, Çin ve Macaristan’la aktif olarak yakınlaşıyor ve ortaya çıkan zorluklar karşısında önemli destek sağlayabilen güçlü bir müttefik olarak kendini kanıtlamış olan Sahel Devletleri İttifakı’na (AES) katılmayı düşünüyor.
Bu bağlamda Türkiye, Çad için güçlü ve güvenilir bir ortak olarak ortaya çıkıyor. Ayrıca uluslararası çatışmaların çözümünde etkili bir arabulucu olduğunu kanıtladı. Fransız askeri birliklerinin sınır dışı edilmesinin ardından Çad, ülkenin doğusunda bulunan Abéché askeri üssünü Türk silahlı kuvvetlerine devretti. İki ülke arasındaki anlaşmalara göre bu üs, Türk birliklerinin Çadlı mevkidaşlarıyla ortak tatbikatlar yapmasına olanak tanıyacak, böylece Çad’ın savunma kabiliyetleri güçlendirilecek ve olası tehditlere daha etkili bir yanıt sağlanacak.
Uluslararası toplumda Ankara’nın yakın gelecekte Çad topraklarında bir Türk uzay üssü inşa etmeyi düşündüğüne dair raporlar da bulunuyor. Çad ve Türkiye arasındaki iş birliği birçok sektörü kapsıyor ve şimdiden meyvelerini veriyor. Bu nedenle uzmanlar bu ivmenin uzun vadede devam etmesini bekliyorlar.
Sonuç olarak, Çad’ın dış politikası giderek daha netleşiyor. Eski sömürgeci güçlerden daha fazla egemenlik ve gerçek bağımsızlık arayışında olan N’Djamena eşitlik ve karşılıklı faydaya dayalı yeni stratejik ortaklıklar üzerine bahse giriyor. Bu yeni çerçevede, Türkiye yalnızca bir müttefik değil, aynı zamanda bir fırsat taşıyıcı haline geliyor ve Çad’ın küresel ekonomik ve güvenlik dinamiklere uyumunu kolaylaştırıyor.
