12 Eylül 1980 Amerikancı askeri darbenin bilançosu, Türkiye’nin toplumsal ve siyasal hayatına vurulan darbenin boyutlarını gözler önüne seriyor.
Siyasi tarihimize, dönemin CIA Ankara Bürosu şefi Paul Henze’in, ABD Başkanı Jimmy Carter’a hitaben söylediği, “Bizim çocuklar başardı” sözleriyle geçen 12 Eylül askeri darbesi, Türkiye’nin sosyal ve politik dokusunda, etkisi yıllar boyu sürecek derin yaralar açtı
İşte, rakamlarla 12 Eylül askeri darbesinin bilançosu.
Gözaltına alınanlar: 650.000
Fişlenenler: 1.683.000Açılan dava sayısı: 210.000– Sıkıyönetim mahkemelerinde yargılananlar: 230.000Yargılanan sanıklar arasında 141-142-163. maddelerden yargılananlar: 71.500Sivil mahkemelerde açılan davalar (1980-88 yıllar arası): 9,508Yargılanan ‘örgüt üyesi’: 98.404 Hüküm giyen ‘örgüt üyesi’: 21.764Vatandaşlıktan çıkarılanlar: 14.000 Pasaport verilmeyenler: 388.000Faaliyetten men edilen dernek: 23.700Toplam 644 cezaevindeki hükümlü ve tutuklu sayısı: 52.000 (1990’da kalanlar)Açlık grevinde ölenler: 14 Kaçarken vurulanlar: 16‘Çatışma’da öldürülenler: 74 Doğal ölüm raporu verilenler: 73‘İntihar’ ettiği bildirilenler: 43 İşkence sonucu öldürülenler: 171Açılan işkence soruşturma veya davası: 9.962 (1982-1988 arası)İşkence yaptıkları suçlamasıyla yargılanan güvenlik görevlisi : 5441402 Sıkıyönetim yasasına göre yapılan işlem : 18.525Hakkında işlem yapılan memur: 7.245 Hakkında işlem yapılan öğretmen: 3.854Hakkında işlem yapılan öğretim görevlisi: 120 Hakkında işlem yapılan din görevlisi: 266Hakkında işlem yapılan mülki amir: 35 Hakkında işlem yapılan hakim-savcı: 47Hakkında işlem yapılan güvenlik görevlisi: 988Bölge dışına sürülenler: 7.233 Görevlerine son verilenler: 4.891Cezaevlerindeki gazetecilerin aldığı ceza toplamı: 3.315 yıl 3 ay İstanbul gazetelerinin yayın yapamadığı gün sayısı: 300 günGazetecilere istenilen hapis cezası: 4.000 yıl Cezaevlerindeki gazeteciler: 31Polisçe aranan gıyabi tutuklu gazeteciler: 13 Silahlı saldırıda öldürülen gazeteciler: 3Yalnızca 1989’da 16 günlük gazeteye açılan dava: 394Tazminat davalarının sayısı:211 İstenilen tazminat miktarı: 12 milyar 848 milyonYakılarak yok edilen gazete, dergi, kitap: 39 ton Yok edilmek üzere depolarda bekleyen yayın: 40 tonBasın özgürlüğünü kısıtlayan yasa sayısı: 151 Yasaklanan yayın sayısı: 927 Yasaklanan film sayısı: 927Haklarında idam cezası istenenler: 7.000 Ölüm cezası verilenler: 517 Askeri Yargıtay’ın onayladığı idam cezası: 124 Dosyası Meclis’te bulunan idam hükümlüsü: 259İnfaz edilen idam cezası: 50 İnfaz edilen sol görüşlü idam mahkumu: 18 İnfaz edilen sağ görüşlü idam mahkumu: 8
