Basın İlan Kurumu Genel Kurulu yarın (28 Kasım 2018 Çarşamba günü) toplanıyor. Doların insafına terkedilmiş gözüken ve kâğıt kriziyle boğuşan yazılı basın, bütün dikkatlerini reklam gelirleri, yerel ve ulusal gazetelerin can damarı olan Basın İlan Kurumu (BİK) Genel Kurul’a çevirmiş durumda. Ortak talep ise ekonomik darboğaza girilen bir dönemde ilan gelirlerine zam yapılması oldu.
Genel Kurul toplantısı öncesinde yazılı basının yaşadığı sorunların çözümü konusunda Türkiye Gazeteciler Cemiyeti (TGC) Genel Sekreter Yardımcısı olan ve Basın İlan Kurumu’nda Yönetim Kurulu üyeliği görevini yürüten Ahmet Özdemir’le görüşen Aydınlık gazetesi haberine göre, “Basın İlan Kurumu (BİK), resmi ilanları dağıtıyor. Bütçeden pay almıyor. Reklam prodüktörü nasıl çalışırsa kurum da öyle çalışıyor. İlandan aldığı komisyonla kendi hayatını sürdürüyor. Devletin reklam prodüktörü gibi düşünün. Bunun yanında bir takım sosyal görevler de yerine getiriyor.”
Gazete kâğıdı temini gibi konularda Basın İlan Kurumu’nun etkili olmayacağını belirten Özdemir, kağıt sorunu gibi bir takım meselelerin hükümeti ilgilendirdiğini vurgulayarak, “biz cemiyet olarak gazetelerin acil ihtiyaçlarını içeren bir rapor hazırladık. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı’na ve Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Bey’e (Fuat Oktay) verdik” ifadelerini kullandı.
KAĞIT İÇİN HÜKÜMET DEVREYE GİRMELİ
Aydınlık’ın Genel Kurul’da konuşulacak konuları sorduğu Özdemir, reklam bedeline yapılacak zammın gündem maddeleri arasında olduğunu, Genel Kurul’un alacağı kararın sadece tavsiye niteliği taşıyacağını, zam önerilerini Genel Kurul’un hazırlayarak Hükümet’e sunduğunu, Hükümet onaylarsa yürürlüğe girdiğini vurgulayarak, “yeni sistemde Cumhurbaşkanı onaylarsa, onaylandığı ayı takip eden ayın başından itibaren yürürlüğe girecek” dedi.
ONAY GECİKİRSE GAZETELERİN ALEYHİNE OLUR
Basın İlan Kurumu’nun ilan verdiği gazetelerin “50 bin altı” ve “50 bin üstü” şeklinde iki kademede olduğunu anlatan Özdemir, “her iki gruba da yüzde 10’la yüzde 20 arasında bir zam çıkacağına inanıyorum. Bu teklif hükümete gittiğinde oradan ne zaman karar çıkar bilmiyorum. Ama üç ay, beş ay bile geç çıkması gazetelerin ve kurumun aleyhine olacaktır. Bir nebzecik nefes alma imkânı gecikir. Çünkü kurumun da buna ihtiyacı var” diye konuştu.
GAZETELERİN SORUNU, BASIN İLAN’IN DA SORUNU; BİK YILI ZARARLA KAPAYABİLİR
“Gazetelerin sorunu Basın İlan’ın da sorunu” diyen Özdemir, “günümüzde genel bir ilan sorunu var. Resmi ilan tanımına giren ilanların sayısı günden güne eriyor. İflas ve konkordato ilanları gazetelerde yayınlanmayacak. Eleman ilanları, üniversitede kadro alımları resmi ilan olarak gazetelerde yayımlanmayacak, Cumhurbaşkanı onayıyla sadece Resmi Gazete’de yayımlanacak. Bazı ilanlar sadece portalda yayımlanacak gazetelerde yayımlanmayacak” diye konuştu.
İLAN SAYISI AZALIYOR; DİJİTAL ORTAM YAZILI BASININ ÖNÜNE GEÇİYOR
İlan sayısının azaldığının altını çizen Özdemir, “bu gazetelerin ve Basın İlan Kurumu’nun gelirlerine yansıyor. Asıl sorun burada. Bir de dijital ortam yazılı basının önüne geçme durumunda. Basın İlan Kurumu da maddi olarak bir çıkmaz içinde. Belki de bu yıl ilk kez Basın İlan Kurumu bilançoyu zararla kapayacak” şeklinde değerlendirmede bulundu.
YÜZLERCE GAZETECİ İŞSİZ KALABİLİR
Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS) Genel Sekreteri İlkay Akkaya, sundukları dosyanın Cumhurbaşkanlığında olduğuna dikkat çekerek hâlâ bir adım atılmadığını belirtti. Aylardır yazılı basının içinde bulunduğu kağıt krizini gündeme getirdiklerini söyleyen Akkaya, “Meclis’te açıklamalar yapıldı, soru önergeleri verildi. Genel yayın yönetmenleri ve meslek örgütleriyle çözüm önerilerinin oluşturulduğu toplantılar yaptık. Buradan çıkan sonuçlar başta Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun’a, Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Mehmet Akarca’ya iletildi. Yani dosya Cumhurbaşkanının masasında. Ancak bir talimatla çözülecek sorun için bugüne kadar bir adım atılmadı. Hükümetin ve Cumhurbaşkanının bir an önce harekete geçmesi gerekiyor. Yazılı basın doların insafına terk edilmemeli. Gazeteler kağıt kriziyle boğdurulmamalı” diye konuştu.
OLUMLU SONUÇ BEKLİYORUZ
Kâğıt sorununun başka bir boyutu olduğunu ve yüzlerce gazetecinin işsiz kalma tehdidiyle görev yaptığını vurgulayan Akkaya, “gazeteler kapanıyor, yayınevleri baskı sayısını azaltıyor. Acil olarak önlem alınmazsa önümüzdeki haftalarda yeni kapanmalar olacak. Yüzlece gazeteci işsiz kalacaktır. Basın bir kamu faaliyeti yürütüyor. Bu yüzden halkın haber alma hakkının önündeki engeller kaldırılmalı. Gazeteler yayın faaliyetlerini sürdürebilmeli” dedi.
Kısa ve uzun vadede yapılabilecek hamlelere de değinen Akkaya, “bugün dar reklam pastasından yararlanamayan gazeteler Basın İlan Kurumu’muzun verdiği ilan geliriyle ayakta kalıyorlar. Ancak dövizdeki yükseliş nedeniyle bu destek de yetersiz kalıyor. O yüzden Basın İlan Kurumu’muzun ilan fiyatlarına zam yapması gerekiyor. Genel Kurul’dan olumlu sonuçlar çıkmasını istiyoruz. Oradan çıkacak kararlar basının yarasına bir nebze olsun merhem olacaktır” ifadesini kullandı.
KESİN ÇÖZÜM YERLİ ÜRETİM
Akkaya şunları söyledi:
“Gazete kâğıdının alımında uygulanan yüzde 8’lik KDV’nin sıfırlanması ve devletin gazetelerin yıllık kâğıt ihtiyacının yüzde 40’ını sübvanse etmesi gerekiyor. Ancak biliyoruz ki bunların hepsi kısa vadeli çözümler. Köklü çözüm için Türkiye’nin yeniden kendi kağıdını üretir hale gelmesi ve bu alandaki dışa bağımlılığı sonlandırması gerekmektedir.”
