Şeb-i Yelda, yani en uzun gece. Azerbaycan ve İran’da 21 Aralık gecesi sonbaharın son günü olarak binlerce yıldır kutlanıyor. Günlerin kısalmasının sona ermesi, güneşin yüzünü artık daha çok göstermesi anlamına geliyor. Farsça söylenişiyle, ‘Shāb-e Yaldā’ İran edebiyatını da çok etkileyen bir gün dönümü.

Yelda gecesinde okunan şiirler sevgilinin uzun siyah saçlarına olan tutkudan, derin gölleri andıran gözlerine akan sevda ırmaklarına kadar uzanıyor.

Batı dünyasının her türlü ambargosuna ve baskılarına karşın geleneklerine sarılarak yaşamını sürdüren İran halkı, Yelda gecesi yaklaştıkça renklenen çarşı-pazarlarda alışveriş yaparak hazırlanıyor. Nar, ceviz, narenciye, kavun, karpuz, türlü kuru yemişler ve illa ki muşmula… Doğa kışa girip uykuya yatarken, özellikle yaz meyveleri de seçilerek umutlar hep taze tutulur.

Mutlaka safranlı çay ve kalabalık aile sohbetleri… Uzun ve karanlık gecelerin ürkütücü koyuluğunu bir arada olmanın ve edebiyatın neşesiyle aşmayı yaşam biçimi haline getiren bir kültürün zaman direnen güzelliği…

Tüm doğu halklarının, Azerbaycan’ın, Kazvin’in, Zencan’ın, Tebriz’in, Tahran’ın, Erdebil’in, Urmiye’nin, Hoy’un ve tüm İran coğrafyasının güzel insanlarının en uzun gecesi, bir başka deyişle Şeb-i Yelda’sı kutlu olsun… Yeni günde tazelenerek uyanan toprağın koynundan hep umut ve güzellikler çıksın…

***

Şeb’i Yelda edebiyatı olduğu gibi müziği de derinden etkileyen bir döngü oldu. 1970’li yılların İran’ında yaptığı müzikle bir hayli ünlü olan Koorosh Yaghmaei’nin “shabe yalda” adını taşıyan şarkısı da bu etkiyle ortaya çıkmış şarkılardan biri. Türkiye’deki Barış Manço, Hürel kardeşler, Cem Karaca ve Erkin Koray gibi müzisyenlerin 1970’lerdeki tarzını yansıtan şarkıyı dinlemek için:

Fotoğraflar: İrna, Gilan ve Senendec kentlerinde Yelda Gecesi öncesinde çarşılardan manzaralar ve Yelda Gecesi sofraları…

[3d-flip-book mode="thumbnail-lightbox" urlparam="fb3d-page" 
id="12654" title="false" lightbox="dark"]
Bu Haberi Paylaş

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.